Φέτος τρώμε έξυπνα όσο και απολαυστικά.
Κείμενο αναδημοσιευμένο από την nlpgreece εδώ.
Θυμάμαι ακόμα τον εαυτό μου σε παιδική ηλικία μετά τα εορταστικά γεύματα των Χριστουγέννων, να ρωτάω αν μπορώ να καταναλώσω τα γνωστά αντιόξινα ως «βοηθητικά» πέψης που έπαιρναν και οι μεγάλοι για την «καούρα». Όχι, δεν είχαμε οικογενειακώς ΓΟΠ (= γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση), απλώς τρώγαμε υπερβολικά αυτές τις μέρες. Eξάλλου είχαμε φροντίσει να φάμε λιγότερο πριν, ε, θα κάναμε και μία δίαιτα μετά τις γιορτές για να ξεφορτωθούμε ό,τι πήραμε. Αργότερα έμαθα ότι κάτι παρόμοιο κάνουν πολλοί άνθρωποι γύρω μου. Και με κάποιο τρόπο καταφέρνουμε να συνδέσουμε την όμορφη αυτή περίοδο και τις ευκαιρίες για χαρά, χαλάρωση, ψυχαγωγία και πόσα άλλα, άλλοι με ένα φόβο για το φαγητό, και άλλοι με μια σιγουριά ότι θα φάμε πολύ και ότι αργότερα θα ασχοληθούμε με το πώς θα χάσουμε το βάρος που πήραμε.
Ε, λοιπόν, σήμερα θα δούμε τρεις βασικές στρατηγικές ώστε φέτος να απολαύσουμε τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά ισορροπημένα και ενσυνείδητα και με τη βοήθεια του NLP.
1. Αναπλαισιώνουμε τις «προβληματικές» πεποιθήσεις
Παραδοσιακά, τα Χριστούγεννα κουβαλάμε την πεποίθηση ότι θα φάμε πολύ. Παντού τριγύρω υπάρχει φαγητό, γλυκά ίσως και αλκοόλ. Και είναι γιορτές, ευκαιρία για χαλάρωση, ένα μικρό ή μεγαλύτερο διάλλειμα που οι περισσότεροι περιμένουμε, έστω (ή και εξαιτίας) των συνθηκών που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια.
Υπό το πρίσμα του NLP η πεποίθηση κάθε αυτή, ότι δηλαδή τρώμε ή πίνουμε (πολύ) παραπάνω επειδή στην τελική είναι γιορτές, στην πραγματικότητα βάζει ένα πλαίσιο, δηλαδή ένα όριο που, στην ουσία, περιορίζει τις διαθέσιμες επιλογές μας.
Με τον ίδιο τρόπο που μία κορνίζα βάζει ένα πλαίσιο γύρω από μία εικόνα στην οποία επικεντρώνεται η προσοχή μας, έτσι και μία πεποίθηση όπως «θα φάω μέχρι σκασμού» ή «θα φάω όσα γλυκά δεν έχω φάει όσο κάνω δίαιτα» πολύ απλά καθορίζει τη συμπεριφορά και τις επιλογές μας από πριν. Κάτι σαν…αυτό-εκπληρούμενη προφητεία που όμως στο τέλος της ημέρας ή της εορταστικής περιόδου μας αφήνει με μία δυσάρεστη αίσθηση ή μία ασυμφωνία με την επιθυμία μας να είμαστε και να νιώθουμε καλά.
Τί μπορεί να συμβεί αν αυτή τη φορά αναπλαισιώσουμε αυτή μας την πεποίθηση; Όχι, δεν θα μας θυμίσουμε πόσο «άσχημα» μπορεί να νιώσουμε μετά από ένα βαρύ γεύμα. Κάθε άλλο, μπορούμε να αξιοποιήσουμε μία από τις βασικές αρχές του NLP σύμφωνα με την οποία «Κάθε συμπεριφορά κρύβει μία καλή πρόθεση». Γιατί, αυτή μας η πεποίθηση «θα φάω πολύ επειδή είναι γιορτές και θέλω να χαλαρώσω» πιθανότητα έχει πίσω της μία καλή πρόθεση, ένα καλό σκοπό, να χαλαρώσουμε επειδή είναι γιορτές, να απολαύσουμε καλό φαγητό αντί για τις γρήγορες λύσεις τις περιόδους του τρεξίματος, να περάσουμε χρόνο με την οικογένεια ή τους φίλους μας. Μπορούμε, λοιπόν να μας κάνουμε ερωτήσεις του τύπου: Πόσο ωραία ευκαιρία είναι να δοκιμάσω γεύματα και γλυκίσματα που έχω να φάω καιρό; Με ποια αγαπημένα μου πρόσωπα είναι ευκαιρία να βρεθώ ή να μιλήσω; Πού μπορούμε να απολαύσουμε ένα ωραίο γεύμα; Πώς μπορώ να αξιοποιήσω καλύτερα τον χρόνο μου με την οικογένεια, τους φίλους ή τον εαυτό μου; Και αν η αλλαγή του νοήματος δεν είναι αρκετή, ας δοκιμάσουμε μία αλλαγή πλαισίου: «Φέτος θα σκάσω – φέτος θα σκάσω σε σχέση με πότε ακριβώς;»
2. Αλλάζουμε τη στρατηγική μας – και τρώμε και τα άλλα μας γεύματα
Ακόμα και όσοι δεν το έχουν παρατηρήσει, συχνά έχουν μία ολόδική τους «στρατηγική υπερκατανάλωσης φαγητού" τις ημέρες των εορτών. Μήπως έχετε την τάση να περιορίζεστε π.χ. να κάνετε δίαιτα την περίοδο πριν τις γιορτές ώστε να έχετε «περιθώριο» να φάτε παραπάνω στα εορταστικά γεύματα; Μήπως παραλείπετε γεύματα όπως το πρωινό ή και το μεσημεριανό για να φάτε περισσότερο στο δείπνο; Για πολλούς, αυτή η νοοτροπία μπορεί και να οδηγήσει και στο να φτάσουν πεινασμένοι, στερημένοι και με «μάτι που γυαλίζει» από τη λαχτάρα στο εορταστικό τραπέζι. Είναι εκείνο το σημείο ακριβώς στο οποίο η αυτοπειθαρχία πάει περίπατο – και με το δίκιο της. Κάνοντας, λοιπόν, τη δική σας διαδικασία “modelling’ όπως θα λέγαμε στο NLP, ποια είναι η δική σας συμπεριφορά, ο δικός σας τρόπος σκέψης που οδηγεί σχεδόν αναπόφευκτα και με μεγάλη επιτυχία στο να φάτε υπερβολικά;
Πάντως, μία από τις πιο «σωτήριες» συνήθειες τις ημέρες των εορτών, όπως μαρτυρούν όσοι πετυχαίνουν ισορροπία τις μέρες αυτές, είναι το να συνεχίσει κανείς να τρώει τα τακτικά του γεύματα με βάση το πραγματικό αίσθημα της πείνας και του κορεσμού σύμφωνα και με τα όσα μαθαίνουμε στη διαισθητική διατροφή. Στο κλίμα των ημερών, λοιπόν, μπορούμε να κρατήσουμε ένα πρωινό που μας αρέσει, μας ικανοποιεί και μας «κρατάει» τόσο-όσο μέχρι το επόμενο γεύμα. Μπορούμε να έχουμε ένα ελαφρύ μεσημεριανό ή και σνακ αν το δείπνο αργήσει, καθώς ο μόνος κανόνας που μπορούμε να εμπιστευθούμε είναι το κάλεσμα του σώματός μας. Γιατί, το σώμα μας στην πραγματικότητα θα πει, «γεια, δεν ξέρω τί έχεις στο μυαλό σου, εγώ πάντως χρειάζομαι καύσιμα όλη την ημέρα και δεν θέλω να περιμένω μέχρι το δείπνο και όταν φτάσω στο δείπνο να πεινάσω υπερβολικά, γιατί εκεί ποιος με κρατάει!».
3. Ισορροπούμε αυτό που λέει το μυαλό, με αυτό που λέει το στομάχι μας
Στο σημείο αυτό, μπορούμε να συνδυάσουμε όσα γνωρίζουμε για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το μυαλό και το σώμα μας όταν τρώμε. Από όσα υπάρχουν στο τραπέζι, και περιμένουμε ότι θα έρθουν και μετά, γιατί πάντα υπάρχει και το μετά, επιλέγουμε τρόφιμα που μας χορταίνουν και μας ικανοποιούν, δημιουργώντας ένα πολύχρωμο, ισορροπημένο πιάτο. Όπως μας θυμίζει ο εξελιγμένος εγκέφαλος μας, γεμίζουμε με ένα μέρος υδατάνθρακες, για ενέργεια και γεύση, ένα μέρος πρωτεΐνη για κορεσμό και για το καλό των ημερών, λίγο λίπος για γεύση και για κορεσμό, λαχανικά για χρώμα, γεύση και ισορροπία. Και όσο μασάμε και απολαμβάνουμε κάθε μπουκιά, δίνουμε χρόνο στο γεύμα μας, γιατί όσο περισσότερο χρόνο αφιερώνουμε μασώντας αργά, τόσο περισσότερο απολαμβάνουμε τις γεύσεις και τις υφές και τα αρώματα, τόσο περισσότερη ικανοποίηση νιώθουμε, και τόσο το μυαλό μας καταφέρνει να αντιληφθεί ότι τρώει και ότι ικανοποιείται και μπορεί και να τερματίσει το γεύμα μας.
Αφήνοντας το καλό για το τέλος, η αλήθεια είναι ότι, πρακτικά συμβαίνουν πολλά στη διάρκεια των εορταστικών γευμάτων: εικόνες, γεύσεις, μυρωδιές, ήχοι, άνθρωποι που μπορεί να μην έχουμε δει καιρό, συζητήσεις, συνειρμοί (ή αλλιώς άγκυρες) και όλα αυτά συχνά καθιστούν εύκολο το να καταλήξει κανείς, πρακτικά ασυναίσθητα, στην υπερκατανάλωση. Εκεί είναι που συνήθως αποσυνδέεται κανείς από τα μηνύματα και τα σήματα κορεσμού και ικανοποίησης. Και εκεί ακριβώς είναι που μπορεί και να κάνει check in. Πώς νιώθω; Τί σκέφτομαι; Πεινάω ακόμα; Είμαι επαρκώς ικανοποιημένη/ος; Είμαι εντάξει; Πόσο ακόμα πρέπει να φάω (ή όχι) για να μου επιτρέψω να ολοκληρώσω το γεύμα μου και να συνεχίσω τη μέρα μου; Και κάπου εκεί έρχεται και η αυτό-ρύθμιση. Enjoy.
Καλές Γιορτές με Υγεία και Χαρά.
Μαργαρίτα Οκτωράτου, RN, RDN, MSc
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
MSc Διατροφή, Δημόσια Υγεία και Πολιτικές
NLP Master Practitioner
Mindful Eating Coach